Vakıf İnsanı: Av. İbrahim Eyüboğlu (1944-2015)

Kalkandere’nin Medrese Mahallesinden Ali Osman ile Huriye Hanım’ın oğludur. 1944 yılında babasının posta memuru olarak görev yaptığı Çayeli’nde doğdu. 1957 yılında Karadere İlkokulu’ndan mezun oldu. 1958 yılında Rize Ortaokulu’na kaydoldu. Ortaokul ve lise’yi Rize’de okudu. 

1963 yılında Kalkandere Belediyesi’nde memur olarak çalışmaya başladı. Bu sırada gençleri bir araya getirmek için Şakir Kamiloğlu başkanlığında Kalkandere Spor Kulübü’nün kuruluşunda görev aldı. Futbol takımında idarecilik, antrenörlük, kaptanlık ve kalecilik yaptı.

 Gerek Rize gerekse diğer ilçe takımlarıyla yaptıkları maçlar sayesinde Kalkandere’nin ismini iyi yönde tanıttı. Aynı dönemde Şakir Kamiloğlu ve Fahrettin Gürel öğretmenlerle birlikte Kalkandere’de Ortaokul Yapma ve Yaşatma Derneği’ni kurarak çalışmalara başladı. 

1964 yılında Belediye Başkanı Mehmet Bilir’in belediye binasından bir katı okula tahsis etmesi üzerine bu yerde iki sınıflı ortaokul açıldı. Müdürlüğünü Şakir Kamiloğlu’nun yaptığı okulda İbrahim Bey bir dönem öğretmenlik yaptı. Bu çalışmalar esnasında Zümrüt Rize gazetesinde “Çayın ve Çaycının Sorunları” konusunda yazılar yazdı. 

Tekel tarafından tek tip kutularla ve aynı fiyatla pazarlanan kuru çay satışının tüketicinin satın alma gücüne göre çeşitlendirilmesi ve fiyatlandırılması ile ilgili yazdığı makale, Tekel İdaresi’nce nazar-ı itibara alınarak bu şekilde uygulanmaya başlandı. Bunun için zamanın Gümrük ve Tekel Bakanı Mehmet Ali Yüceler tarafından ödül ve takdirnameyle taltif edildi. 

Aynı dönemde Milliyet gazetesince kurucusu Ali Naci Karacan adına düzenlenen araştırma konulu yarışmada “Çayın Bugünü ve Yarını” başlıklı yazısı ile mansiyon aldı.

Kalkandere Merkez Çay Fabrikası inşaatının sürdüğü dönemde jeneratörle elektrik üretilen fabrikadan İbrahim Bey’in gayretiyle elektrik alındı. O zamana kadar gaz fenerleri kullanılan ilçe merkezindeki cadde ve meydanlar bu elektrikle aydınlatılmaya başlandı.

Kalkandere Belediyesi Zabıta Amirliği görevini de yürüten İbrahim Bey’in çalışmalarıyla esnaftan elli telefon abonesi yapılması karşılığında PTT İdaresi ilçede bir telefon santrali kurdu. Böylece Kalkandere’de ilk defa manyetolu telefonlar kullanılmaya başlandı. 

Yüksek tahsil yapmak üzere İstanbul’a giden İbrahim Bey İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne kaydını yaptırdı. Binlerce öğrencinin okuduğu birinci sınıf sonunda doğrudan sınıf geçen yedi öğrenciden biri oldu. Dört yıllık öğrencilik döneminde çeşitli işlerde çalışırken talebe cemiyetlerinde de görevler üstlendi ve 1969 yılında mezun oldu.

Askerliğini Tunceli Hozat Jandarma Alayı’nda asteğmen olarak yaptı. Bu sırada hemşerisi olan Orman Bölge Müdürü’nün desteğiyle eğitim alanlarını ağaçlandırdı. İstanbul’daki hemşeri işadamlarından sağladığı destekle Alay’ın mutfak ve banyolarının yenilenmesini sağladı. Bu çalışmaları sebebiyle Tugay Komutanı Tümgeneral Süleyman Tuncer kendisine onur plaketi verdi.

1972 yılında İstanbul Barosu’na 7457 sicil numarasına kaydolarak avukatlığa başladı. Serbest avukatlık yanında Türkiye Halk Bankası Hukuk Müşavirliği’ni, Bayrampaşa Belediyesi Hukuk Danışmanlığı’nı, Kemal Demir’in Genel Başkanlığı döneminde Kızılay’ın, Mustafa Necati Özfatura’nın Genel Başkanlığı döneminde de Yeşilay’ın fahri avukatlığını yaptı.

1978’li yıllarda 1. Lig’e çıkma mücadelesi veren Rizespor’un Ali Rıza Feyizoğlu döneminde İstanbul Temsilciliğini yaptı. Ayrıca Karagümrükspor Yönetimi’nde görev aldı. 

1946 yılında kurulan ve kamu yararına çalışan kuruluşlardan olan Türkiye Anıtlar Derneği’nin 1982 yılında İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Üyeliğine, 1984’de ise Yönetim Kurulu Başkanlığına seçildi. 2.400 civarında tarihi eserin onarımını gerçekleştiren, çoğunluğu cami, okul ve benzeri tesisin yapımını sağlayan Türkiye Anıtlar Derneği’ne büyük hizmetleri oldu. 1991 seçimleri nedeniyle ayrıldığı Türkiye Anıtlar Derneği İstanbul Şubesi Başkanlığına iki yıl sonra tekrar seçildi. 2015 yılında ise bu kurumun Genel Merkez Başkanlığını üstlendi.

1974 Kıbrıs Barış Harekâtı nedeniyle Türkiye-Yunanistan ilişkileri bozulunca Yunan Hükümeti, Batı Trakya’da yaşayan soydaşlarımıza baskı yapmaya ve Gümülcine, Kavala bölgelerindeki Türklere ait tarım arazilerine el koymaya başlamıştı. Bu baskıyı dünya kamuoyuna duyurmak amacıyla Batı Trakya bölgesinden seçilen Türk Milletvekilleri, bölge müftüleri ile oluşturulan komisyonun Türkiye temsilciliğini yaptı. Bu sırada bu heyeti Türkiye’ye davet ederek çeşitli panel ve basın toplantıları ile olumlu neticeler alınmasını sağladı.

1989 yılında Ziya Kalkavan başkanlığında kurulan Rize Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı’nın kuruluş çalışmalarını yürüten komitede görev aldığı gibi kuruluşu müteakip Denetim Kurulu Üyeliği’ne ve daha sonra Orhan Keçeli başkanlığı döneminde Denetim Kurulu Başkanlığına seçildi. Aynı yıl Eyüboğlu Eğitim Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı’nın kuruculuğunu yaptı ve bu vakfın da Denetim Kurulu Başkanı olarak görev aldı.

1991 Milletvekili Seçimlerinde İstanbul 4. Bölgeden Milletvekili adayı oldu. Hemşerilerinin çok sayıda tercihli oy kullanmalarına rağmen seçim barajı nedeniyle kazanamadı. Daha sonraki yıllarda gerek yerel seçimlere ve gerek İstanbul Ticaret Odası seçimlerine katılan hemşerilerinin çalışmalarını parti ayırımı yapmaksızın destekledi.

1990 yılında Kalkandere Kültür ve Yardımlaşma Derneği’nin ve 1998’de de Kalkandere Eğitim Sağlık Çevre ve Kültür Vakfı’nın kuruluşunda aktif olarak görev aldı. 1999-2001 yıllarında Vakfın başkanlığını yürüttü.

Mesut Yılmaz’ın Başbakanlığı döneminde kurulan Rize Üniversitesi’ne tahsis edilen Merkez Çay Fabrikası’nın üniversite binasına dönüştürülmesi amacıyla İstanbul Deniz Ticaret Odası mensuplarınca yapılan çalışmalara katıldı. Bu sırada hayırseverlerin büyük miktarda yardımları, başkanlığını yaptığı Türkiye Anıtlar Derneği vasıtasıyla üniversite için kullanmak şartı ile Rize Valiliği’ne gönderildi.

25 Kasım 2015 tarihinde İstanbul Sarıyer Çayırbaşı Caddesi’nde bulunan Rize Vakfı Yönetim Kurulu toplantısına yetişmek için karşıdan karşıya geçmek isterken bir aracın çarpması sonucu vefat etti. Cenazesi 27 Kasım 2015 cuma namazını müteakip Kadıköy Söğütlüçeşme Camii’nde kılınan namazını müteakip Taşdelen Ekşioğlu Mezarlığı’na defnedildi.^[1]

Dirayetli bir hukukçu, doğup büyüdüğü topraklara bağlı faziletli bir insan, mükemmel bir idareci ve hemşerilerinin her daim yanında olan İbrahim Bey kendini hayır işlerine adamış bir vakıf insanı olarak tarihteki yerini almıştır.

İbrahim Bey’in Kalkandere’ye dair en büyük hayali, üzerinde bütün Kalkandereli şehitlerin adlarının kaydedileceği bir “Şehitler Abidesi” dikmek idi. Bunda dedesi Eyüboğlu Abdullah’ın Sarıkamış gazisi olmasının da payı vardı.^[2] 

Bunu her fırsatta dile getirir, Kalkandere’den Sarıkamış Savaşı’na katılanlar için şöyle derdi: “Kalkandere’deki her ocaktan bu savaşa katılarak şehit olmuş, hakkında hiçbir bilgi edinilememiş, yaralanarak veya hasta olarak esir olup Rusya’da kalmış binlerce kahramanımız çıkmıştır. Bunlar bu vatan için ve bizler için savaşmışlardır… Onların anılarını yaşatacak bir Şehitler Abidesini Kalkandere’nin uygun bir noktasına dikmeyi vatani bir görev olarak kabul etmeliyiz. Askeri kayıtlarda adlarını bulamadığımız bu kahraman dedelerimizi vakıf vasıtasıyla belirleyerek ve yapılacak abideye kaydederek gelecek nesillere intikal ettirmeliyiz. Onların, Allahuekber Dağlarından göğe yükselen aziz ruhlarını böylece rahmetle anmalı ve minnetle yadetmeliyiz.”^[3]

Av. Serdar Ceylan tarafından hazırlanan Merhaba Akademik Sayfalar adlı bültenin 10 Ocak 2016 tarihli nüshası İbrahim Bey’in ölümü üzerine “İbrahim Eyüboğlu Özel Sayısı”olarak çıkmıştır. Bu sayıda meslektaşı Serdar Ceylan tarafından kaleme alınmış biyografisinin yanı sıra mesai arkadaşları tarafından kaleme alınmış çeşitli yazılara da yer verilmiştir.

[1] İbrahim Eyüboğlu’nun hayat hikâyesi büyük ölçüde Merhaba Akademik Sayfalarİbrahim Eyüboğlu Özel Sayısı, 10 Ocak 2016 tarihli bültenden iktibas edilmiştir.

[2] İbrahim Bey savaş ve esaret hatıralarını dedesinden dinlediği şekilde kitap formatında yazmıştı. Kendi ifadesiyle bu metin yıllar sonra bir hata sonucu yakılmıştır.

[3] İbrahim Eyüboğlu, “Onları Unutmadık ve Unutmayacağız”, Kalkandere Eğitim Sağlık Çevre ve Kültür Vakfı Bülteni, 2007, S. 5, s. 14-15.

Yazar/Haber : İshak Güven Güvelioğlu

Karadereden Kalkandereye Kitabında İlçemize ait ayrıntılı bilgilere ulaşabilirsiniz. 

https://www.kitapyurdu.com/kitap/kalkandere-karadereden-kalkandereye-tarih-halkiyat-ve-sahsiyetler/655572.html&filter_name=karadereden+kalkandereye

 İshak Güven Güvelioğlu

RİZE ARAŞTIRMALARI VAKFI