Çiriş ya da Çiriş otu, Asphodelaceae familyasından Asphodelus cinsinin oluşturan bitki türlerinin ortak adı. Mart ve Nisan aylarında yeşil yaprakları topraktan yeni çıkarken dağlardan toplanan çiriş otu sebze olarak satılır ve çok miktarda tüketilir. Çirişli börek, çorba, sulu yemek ve pilav yapılır.
Bilimsel adı: Asphodelus
Familya: Asphodelaceae
Cins: Asphodelus; L.
Beyaz çiçekleri sayesinde hemen tanınabilen çiriş, otsu bir bitki. Tüketim için kullanılan çiçeksiz kısmı pırasaya çok benzediği için halk arasında yaban pırasası ya da dağ pırasası olarak anılabiliyor.
Bunun dışında çiriş, farklı yörelerde kirkiş otu, kirgiç ya da güllük olarak da biliniyor.
Nerelerde yetişiyor derseniz, kendisi Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde de, Ege ve Akdeniz'de de yetişebiliyor. Anlayacağınız birçok hava koşuluna karşı tahmin edebileceğinizden daha dayanıklı.
Çiriş otunun faydaları
C vitamini açısından zengin olduğu için bağışıklık sistemini güçlendirerek vücudu hastalıklardan koruyor.
Adet düzensizliklerinin azalmasına, regl döneminin düzenli bir şekilde devam etmesine yardımcı oluyor.
Aynı şekilde vajinal akıntı sorununun azalmasına ve zamanla bitmesine destek veriyor.
İdrar yolu enfeksiyonlarının daha hızlı bir şekilde geçmesine yardım ediyor.
Çiriş otunun suyu sivilce ve egzama gibi cilt sorunlarının iyileşme sürecine katkı sağlıyor.
Yine içindeki vitaminler sayesinde çiriş otu, saç dökülmelerini azaltıyor, saç köklerinin daha güçlü olmasına destek oluyor.
Saçkıran gibi daha ciddi saç sorunlarının da iyileşmesinde önemli rol oynadığı biliniyor.
Basur rahatsızlığının tedavisinde olumlu etkilerde bulunuyor.
Emziren kadınların sütlerinin artmasına yardımcı oluyor.
Çiriş otu nasıl tüketilir?
Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu, Ege ve Akdeniz bölgelerinde bol bol yetiştiriliyor. Tezgahlara çıkma zamanı da nisan-mayıs ayları olduğu için şu sıralar semt pazarlarında, manavlarda ve marketlerin manav reyonlarında bulunabiliyor.
Çiriş otunu aldıktan sonraysa dilerseniz çeşit çeşit kavurmasını dilerseniz de farklı malzemelerle zenginleştirebileceğiniz otlu börekler yapabiliyorsunuz. Onu yemeklerde kullanmak sizin yaratıcılığınızla şekillenebiliyor anlayacağınız.
Çayını yapmak isterseniz de yapraklarını kaynar suda demliyor, ardından biraz ılımasını bekleyip balla karıştırarak tüketebiliyorsunuz.
Saç sağlığınız için yararlanacaksanız bol suda demleyip çıkan su biraz ılıdıktan sonra içine 3-4 yemek kaşığı sirke ekleyerek saçlarınızı yıkarken durulama suyu olarak kullanabiliyorsunuz. Tabii saçlarınızı bu karışımla duruladıktan sonra son bir kez duru suyla durulamayı da ihmal etmiyorsunuz.
Son olarak eğer egzama ya da sivilce tedavisi için harici olarak değerlendirecekseniz yine çiriş otunu demleyip çıkan suyu temiz bir bezle sorunlu bölgeye uygulayabiliyorsunuz.
Çiriş otunun zararı, yan etkisi var mı?
Çiriş otunun ne olduğunu, ne işe yaradığını ve nasıl kullanılacağını öğrendiğimize göre, onu kullanmadan önce bilmemiz gereken son bir mühim konu var: Çiriş otunun zararları.
Özellikle daha önce hiç yemeyenlerin içi rahat olabilir çünkü çiriş otunun bilinen hiçbir zararı yok. Ancak faydalarından da anlayabileceğiniz gibi kendisi idrar söktürme konusunda oldukça başarılı olduğundan, fazla tüketildiğinde bu durum rahatsız edici boyutlara ulaşabiliyor.
Bu nedenle her şeyde olduğu gibi çiriş otunda da aşırıya kaçmamak gerekiyor.
Uyarımızı da yapmadan bitirmeyelim, eğer ciddi bir rahatsızlığınız ya da alerjiniz varsa ve daha önce hiç çiriş otu tüketmediyseniz elbette öncesinde mutlaka doktorunuza danışın ve onun önerdiği miktarda ve şekilde çiriş otu tüketin. Doktorunuzun tavsiyeleri dışında hiçbir şey yapmayın, aman diyelim. Sağlık bu, ihmale, ciddiye almamaya gelmez.
